«Περιγραφική “διαμορφωτική” αξιολόγηση ή “τελική” βαθμολογική αξιολόγηση μαθητών;

 «Περιγραφική “διαμορφωτική”  αξιολόγηση ή  “τελική” βαθμολογική αξιολόγηση μαθητών;»

Ως Ανεξάρτητη Ενωτική Εκ-κίνηση Εκπαιδευτικών ΠΕ, με αφορμή την εγκύκλιο που απέστειλε το ΙΕΠ για την πιλοτική εφαρμογή της περιγραφικής αξιολόγησης των μαθητών και τη συζήτηση που ανοίγεται στην εκπαιδευτική κοινότητα, επισημαίνουμε ότι έχουμε καταθέσει πολλές φορές την αντίθεσή μας στην βαθμολογική –τελική- αξιολόγηση των μαθητων μας, όπως εφαρμόζεται στο Δημοτικό Σχολείο έως σήμερα. Αποτελεί μια αναχρονιστική μέθοδος αξιολόγησης των μαθητών με την οποία:

Α) Η μετατόπιση του ενδιαφέροντος από την ουσία της εκπαιδευτικής πράξης στη βαθμολογία τείνει να γίνει κυρίαρχη κοινωνική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να εμποδίζονται οι προσπάθειες παραγωγής ουσιαστικού εκπαιδευτικού έργου.

Β) Πολύ συχνά μετατρέπεται σε αυτοσκοπό, δίνει δηλαδή ώθηση στη βαθμοθηρία και καλλιεργεί τον ανταγωνισμό μεταξύ των μαθητών. Άμεση συνέπεια αυτου του είδους της αξιολόγησης, είναι ότι ο ρόλος της βαθμολογίας στο σχολείο (ιδιαίτερα στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση με την πρόσβαση ή μη στις ανώτατες σχολές) έχει γίνει κυρίαρχος.

Γ) Σε καμία περίπτωση δεν βοηθάει στη βελτίωση, την ανατροφοδότηση, την εστίαση σε συγκεκριμένες αδυναμίες για ενίσχυση και εξειδικευμένη παρέμβαση αυτών από το εκπαιδευτικό σύστημα. Δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες δομές και όπου υπάρχουν είναι υποστελεχωμένες.

 Δ) Εχει δημιουργήσει πολλές στρεβλώσεις στη λειτουργία του σχολείου (το σχολείο λειτουργεί ως μηχανισμός επιλογής) οδηγεί στην κατηγοριοποίηση των μαθητών και δεν αναδεικνύει δυνατά και αδύναμα σημεία της προσωπικότητας και των δυνατοτήτων των μαθητών μας.

Ε) Συμβάλλει, σε μεγάλο βαθμό, στην αναπαραγωγή της κοινωνικής ανισότητας, εφόσον για λόγους που έχει αναπτύξει η θεωρία και η έρευνα είναι ιδιαίτερα επιβαρυντική για τα χαμηλότερα κοινωνικομορφωτικά στρώματα.

ΣΤ) Παράλληλα, στρεβλώνεται τόσο η σχέση του παιδιού με την οικογένειά του, αφού η εκπαίδευση του παιδιού συνδέεται με ένα σύστημα ποινών και αμοιβών που αποδίδονται από τους γονείς του με βάση «τους βαθμούς που έφερε», ενώ ταυτόχρονα στρεβλώνεται και η σχέση του παιδιού με τους δασκάλους του, οι οποίοι ενώ είναι οι αρμόδιοι να το καθοδηγήσουν, να το υποστηρίξουν και να το βοηθήσουν να αναπτυχθεί πνευματικά και να καλλιεργηθεί, είναι ταυτόχρονα εκείνοι που με το βαθμό που θα βάλουν, θα προκαλέσουν την τιμωρία του ή την ανταμοιβή του. 

Θεωρούμε ότι απαιτείται ένα νέο σύστημα περιγραφικής αξιολόγησης των μαθητών όπου όμως θα έχει τα εξής παιδαγωγικά αποτελέσματα:

Α) Ο στόχος δεν θα είναι η κατάταξη του μαθητή, αλλά η περιγραφή του σχολικού του προφίλ με στόχο την ενίσχυση των δυνατών σημείων του και την αντιμετώπιση των αδυναμιών του. Επομένως για την αντιμετώπιση των αδυναμιών είναι απαραίτητο η δημιουργία όλων αυτών των υποστηρικτικών δομών από το κράτος για εξατομίκευση, ενίσχυση και βελτίωσή του.

Β) Να καταστεί ο μαθητής ικανός να αντιλαμβάνεται τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία τους, ώστε να έχει ανατροφοδότηση και να βελτιώνεται.

Γ) Να απελευθερωθεί το εκπαιδευτικό έργο και το σχολείο από το ρόλο του μηχανισμού επιλογής και η κατ’ επέκταση “κοινωνική” απαίτηση για υψηλούς βαθμούς με οποιοδήποτε τίμημα.

Δ) Να δοθεί ακριβές και σαφές περιεχόμενο σε όλους τους χαρακτηρισμούς που χρησιμοποιούμε για την αξιολόγηση των μαθητών.

Επομένως το θετικό βήμα του υπουργείου παιδείας να ξεκινήσει τη διαδικασία της περιγραφικής αξιολόγησης, για να είναι ολοκληρωμένο, θα πρέπει να συνοδευτεί με όλα τα μέτρα που απαιτούνται για την υποστήριξη, την ενίσχυση και βελτίωση των μαθητών μας. Παράλληλα χρειάζεται έγκαιρα να αποσαφηνιστούν οι προθέσεις και στοχεύσεις του υπουργείου, προκειμένου η όλη διαδικασία να είναι ουσιαστική και να αγκαλιάσει την εκπαιδευτική κοινότητα και τα αντιπροσωπευτικά του όργανα. Η  αντικατάσταση του ανούσιου και ίσως αντιεκπαιδευτικού βαθμολογικού  ανταγωνισμού δεν πρέπει να διαδεχθεί  μία χρονοβόρα γραφειοκρατική  διαδικασία, η οποία θα αλλοιώσει την Παιδεία ως κοινωνικό αγαθό και θα απονευρώσει την εκπαιδευτική διαδικασία, στην οποία ο εκπαιδευτικός κατέχει αναμφισβήτητα  κεντρικό εκπαιδευτικό-παιδαγωγικό ρόλο.

Επειδή όμως η πιλοτική εφαρμογή που ξεκινά να εφαρμοστεί δεν έγινε μετά από συζήτηση με την εκπαιδευτική κοινότητα αλλά ξεκινάει μονομερώς και οι εκπαιδευτικοί καλούνται να επιλέξουν εάν θα συμμετέχουν εθελοντικά, χωρίς να είναι σε γνώση τους όλο το πλαίσιο εφαρμογής και οι παιδαγωγικές στοχεύσεις, ως ΑΕΕΚΕ καταθέτουμε τις επιφυλάξεις μας για τις πραγματικές επιδιώξεις του υπουργείου παιδείας.

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΕΝΩΤΙΚΗ ΕΚ-ΚΙΝΗΣΗ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ Π.Ε.

ΕΝΟΤΗΤΑ – ΑΓΩΝΑΣ – ΑΝΑΤΡΟΠΗ